SRA. SERAFINA do ROQUIÑO

Todo é negrura na casa de Serafina do Roquiño.Menos a sua alma.
Esta composición fotográfica está chea de xerarquías,con certa sutileza,Nodar,
cóntanos a vida da Sra Serafina.
No primeiro plano atopamos unha banqueta,valdeira,seguramente dunha
ausencia;pode que sexa viúda.
Ó carón desa banqueta albiscamos a silueta quente,abrillantada polo reflexo da
lus do lume,dun Pote,que alimentará a máis importante posesión labrega,os
animais que nos axudan a prosperar,co seu traballo,co seu corpo,co seu calor.
No mesmo lado,creando un pano de blancura en forma de lus e calor,está o lume
chispeante,con apenas movemento,dereito,creando un corpo que separa dous
planos pero,ao mesmo tempo, unifica e da sentido de fogar;disparando carumas
como fogos fátuos,alumiando o pensamento.
Así está a Sra. Serafina,que noutro tempo xoven,hoxe está surcada pola
vellez,botando de menos ou demáis,os aconteceres dunha vida nun agonizante
século XX.
Serafina,nome que sifnifica, Flameante e tamén na tradición cristiana, Anxos
Alados, centra xunto co lume a escea alumiada.Mira de soslaio a unha presencia
inhabitada,as lembranzas non fan sombra porque todo é escuro menos o seu
cabelo ,blanqueado polas edades que asoman debaixo da touca.Sostén nas
mans unha cunca cunha culler pendurante,o alimento para o corpo o calor para a
alma.
A Sra.Serafina viste de negro,vai abrigada mesmo dentro da casa,o mandil fai as
veces de mesa improvisada que xa non comparte máis que éla.
Os zapatóns escuros imprimen máis dureza.Contacto directo ca terra,útiles
fiables,falan por sí sós dunha necesidade que se impón a calquer tipo de sutileza
ou pasión.Non hai muito tempo de Ser Muller.
De ter desexos nin contradiccións.
Naquel Século XX,nunha Galicia que vivía no XIII,a Sra. Serafina habitou todas
esas almas sen reproche,aprendendo as Artes da Pacencia,aquelas que leva
media vida aprendelas.A Cura.
A cura de tódolos males,de amor e de Tullidos.Menciñas de Herbal e
Monte.Contos da Lareira.A Palabra e o pensamento.Na Escuridade
Alumiada,hoxe Muda.

The geometry of darkness is broken by the flaring shape of the hearth’s fire, metal and stone glinting where flame licks. A solitary figure sits in contemplative relation to warmth, the bowl in hand echoing the cauldron on the irons. Around her, night encroaches—windowless, silent—while the fire projects moving narratives against the old kitchen walls. Each spark is a signal: life continues as long as there is fuel for the flame, and a watcher beside it.

JOSÉ BLAS ( FERREIRO ) A forxa de Vulcano

Vulcano é o deus do lume e dos volcáns.Segúndo a mitoloxía latina era
forxador do ferro e creador de armas e armaduras para deuses e heroes.
A imaxe que nos presenta Nodar non é mitoloxía heroica,é Ruralismo case
etnográfico que encadra e perpetua no tempo,un intre de traballo do ferreiro de
Baiñas,José Blas Pérez.
Os e as artistas contemporáneas,mesmo os e as artesáns, acostuman a traballar
en estudos que case lle serven de carta de presentación para os seus
traballos.De feito sempre houbo certo misterio ou nonseiqué de gañas de ver e
descubrir estes lugares de traballo onde as “cousas” acontecen.O estudo ou taller
é o reino do artista e do artesán.
Artesanía e Arte só se diferencian nunha cousa…a primeira é útil e funcional,a
segunda..en fin..a segunda é inútil e só serve para aqueles que tamén somos
inútiles.Por élo,aínda que longo de explicar,é imprescindible.
O Taller do Sr. Blas é a mesmísima representación do funcional e útil,polo
tanto,fiable;como a ferramenta que emprega. A atmósfera da Forxa queda
atrapada para sempre en catro paredes. Voume animando.
A potente lus central descubre a figura dun home curvado cara adiante nunha
postura de acción atenta.Este home é alto,ben formado e forte,sabémolo polas
mans,grandes,sen guantes,que van collendo a forma do oficio.
Semella (non son técnico na materia) que está traballando nun
cigüeñal,posiblemente dun trator,así que o seu oficio adáptase a os tempos.
Realmente asombra a presencia que transmite, nun espacio dominado por outro
elemento que fai de soporte ou mesa de traballo;o porpiaño.Unha única peza de
grandes dimensións,toscamente labrado e acuñado con outra pedra para
estabilizar.Pedra-ferro..bo casamento.
Aínda que o formato do porpiaño é respetable non aporta peso a imaxe xa que,a
entrada de lus,alixeira esa sensación.
Se non centramos a mirada en nada e en todo a ves,Blas está no seu
“laboratorio”rodeado de múltiples elementos que levitan case libres ao seu
arredor,esparcidos en caos compositivo.Podian ser probetas dalgún químico ou
aparellos da física cuántica.Pero para él ten unha orde definida onde cada cousa
está no seu sitio e un sitio para cada cousa.
Apreciamos o valeiro que hai entre os diferentes lugares nos que realiza o
traballo,non hai enrredos na zona da bigornia (iunque),nin na forxa,nin na lixadora
e tampouco no grupo electróxeno que se deixa entrever e tampouco na
prensa,case tragada pola escuridade.Debe ser un espacio práctico e consagrado
a facer a sua función. O chimpín feito de paus de madeira imprímelle ao lugar
unha apariencia Humilde en paradoxa con outras ferramentas de deseño máis
industrial.

O ángulo de disparo deixanos ver as paredes de ladrillo á vista e parte do
teito,cas ripas e tellas ennegrecidas pola ferruxe e o carbón.No chan ,pezas que
apuntan a unha tecnoloxía máis contemporánea,como os tubos de escape, en
contraposición con outras polas que non pasa o tempo,como un arado que
asoma.En fin…un Ferreiro ecléctico de aparencia sobria ,marcando identidade ca
boina ao estilo “chapela”.
Como detalle final,enriba do porpiaño hai un escobón sen mango…”ai lo degho”.
Quero destacar o coñecemento das persoas que se deron a este oficio,o oficio de
domesticar o metal,de “sentir”o ferro sen aleación,traballo duro e pesado para que
o agro saira adiante.Pero o certo é que non coñecín a ningún ferreiro ao que non
lle gustara o seu traballo.O FERREIRO é labrego e canteiro…para eles traballa e
vive,temperando punteiros,picos, fouciños, gadañas,cuitelos,ferraduras pra
cabalos, bisagras, arados, sachadoras,machados….
Non fai tanto tempo, ou sí, cando eu iba a escola de Canedo,o lugar onde se
impartían as clases era a casa de Jesús de Vintura,o Ferreiro do lugar.
Esa era a Escola onde os rapaces e non as rapazas atendiamos o peregrino
ensino dun único mestre para todas as asignaturas,que mal que pudo,fuinos
sacando adiante nun mundo aldeano dominado pola experiencia natural de andar
todo o día ceibes.Nalgún recreo eu pasabame pola forxa de Xesús e deixabame
martelar e as veces meter pezas no lume….pero aquel martelar deixou en min un
dos sons da miña vida..o repicar monótono no ferro.
“Non te cases con ferreiro..que ten muito que lavare…cásate con mariñeiro…que
ven lavado do mare”..
PD.
Os que teñades interés pasádevos a ver “a fragua de Vulcano” de Velázquez…a
comparativa non ten desperdicio…o real e o mito.A fragua de Velázquez semella o
salón da nosa casa,limpolimpo…e eles todos cachas e sen pelo no corpo
adiantándose a metroxexualidade contemporánea.
O cadro representa o chivatazo de Apolo, da infidelidade da muller de
Vulcano…que non era outra que Venus…que se liou con Marte…deus da
guerra..Uiii…Aí lo degho.

Inside the dim forge, stone absorbs heat as the blacksmith bends metal on anvil and stump. Flame reflects off a hundred surfaces: iron tongs, unfinished ploughs, coiled wires. Light and shadow interlock as function dictates form; the spatial choreography of tools, bellows, and hearth blurs the boundary between pre-industrial memory and present necessity. Here, the air is thick with iron filings, the rhythm of the hammer persists, and traditions are re-forged each morning in an environment shaped by generations of craft.

Few images evoke craft as viscerally as this: the blacksmith, haloed by fire and soot, is a living conduit for ancestral practice. The forge itself is a portal—its stone and iron echo the architectural and archaeological depths of the region, recalling Galicia’s medieval and even prehistoric heritage. Every spatial relationship—anvil, tools, stone vault—serves double duty as metaphor and material, and the play of heat and shadow is rendered with a respectful, almost cinematic eye.

At the boundary between interior silence and sunlight, daily life organizes itself in loose symmetry: a chair angled with a garment, the shovel leaning by the doorway, a basin waiting near the wall. Each position is dictated by function, not decorum. Leaning, sitting, standing—bodies occupy old stone thresholds where generations have come to rest, observe, and connect across the transitions of the day. Tools and furniture merge with architecture; memory and utility converge in the texture of lime, grain, fabric, and shadow under Galician skies.

CARRO DE COMBATE
(Os Últimos de Baíñas)

Unha contracultura reformista avanza de xeito inexorable, pero o Sr. José e a Sra.
Antonia da Dominga,aínda non o saben…anque o sospeitan.
Esta Contracultura basarase no futuro,no expolio territorial,na desintegración dos
referentes culturais e na implementación da tecnoloxía a que terán que
adaptarse..virán os tempos “das diferentes velocidades”que deixarán atrás a
muita xente.
Se miramos a imaxe vemos que hai certos elementos que conectan ca escea
central e outros que ,nun estudo profundo,van aparecendo e
desaparecendo.Sobre todo desaparece a terra e vai aparecendo o cemento que
“progresa”de xeito inexorable.Hoxe en dia é común ver asfalto e cemento nas
aldeas.Baíñas non fui unha excepción.
As personaxes principais,o Sr. José e a Sra.Antonia da Dominga situánse no
plano central do “séquito”e dominan a escea,aí está o foco da sua atención e
demóstrano mirando ambos para a cámara do fotógrafo;ambos persoaxes,con
todo respeto,funcionan como estereotipos do labrego e labrega que transitou
dende o século XIX ata comenzos do XXI.
O Sr. José,como home,vai diante e dirixe a acción.Así mesmo é o que porta a
“vara”de mando,sen punta,así que non é unha “aguillada”…que levaría “pincho”.O
seu vestir é de roupa de traballo,con boina e botas;xersei,camisola e pantalón mui
usados e algo raídos,de feito o xersei non semella da sua talla e dalle aspeuto de
“nenogrande”
Non hai tensión na corda asi que as vacas van a paso “calmao”.
Atrás,con paso firme e erguida,aparece a noble e fráxil pose de Antonia.
A conexión ou vínculo desta muller,ben co animal,ben co traballo,é máis firme.O
xeito que ten de levar a vaca,arrodeándose ca corda ó corpo fala de certa
“atadura”pero tamén soltura e confianza no animal.
Vaca e muller van amarradas unha á outra coma se fosen unha soa.
Non podo reprimirme á hora de comentar os andares de Antonia…esta
muller,aislada deste contexto cultural,avanza cara Antonio con “aires” de
Supermodelo;erguida,a cadera un pouco desplazada,o paso calmo pero firme e
os brazos recollidos sobre sí mesma,inspiran aires de pasarela.
Con todo,o xeito que ten de mirar a Sra. Antonia é máis inquisitivo,semella non
estar de todo cómoda ca situación,como decindo..(interpreto) ..”e éste que
quer”?……As roupas,como era de esperar na muller,son escuras pero,a touca
aporta “alivio”.
Do carro,árbore convertida, observamos a testa da “cabezalla”,o xugo das vacas,
os “fumeiros “,as “canizas”e a roda de madeira cuberta cas “lamias” de ferro.
Observamos que vai valdeiro,asi que podemos supoñer que van pro traballo..pero
non podemos decir nin aproximar a hora,pois a lus non da muita información.É
unha lus sen preferencias nin xerarquias e unha lus “atrapatodo”.

José e Antonia transitan a Rúa Principal e nun intre,sen aspaventos, miran para
Antonio……. ……CLIK……….Mortales.
InMortales.
Ben.Acheguemonos a os nenos.Ampliade a imaxe.O encuadre do neno falando
ca nena.No encuadre entra tamen a Sra. Antonia.Os tres.
É fantástica a escea.
Nenos falando,conversando en paz.Urdindo, argallando, contando,
planeando,matando o tempo…facendo vida no seu mundo.Ese mundo pronto será
seu.Serálles entregado un mundo en tránsito cara algures aínda sen definir…irreal
dalgún xeito.Borraránlle certa memoria,ás veces mesmo repudiarán aquel mundo
de Antonia e José, eles,os nenos, ten dereito a crear o seu propio universo,cas
suas propias tradicións…sempre pasou.Representan o cambio..o que está por vir
e Antonia xa pasou por ali,éla tamén fui nena e tamén renunciou a certo pasado.
Ou,no seu caso..colliu o que lle deron ou o que lle tocou.
A Rúa Principal,aínda de terra,comenza a convivir con aceras para
peatóns,aceras de carácter urbano que pronostican asfalto e coches.
Varias edificacións,sen orde nen concerto,conviven nos seus diferentes
estilos,tamaños e materiais.
Edificios de épocas pasadas en franca decadencia,falan da falta de armonía e
gusto na sua recuperación e mantemento;son os pequenos “mercados medievais”
que,en ves de convertilos en xoias,son resignificados con teitos de
uralita,descompoñendo a sua auténtica persoalidade xa sen función.Son recordos
en desuso,nada do que ocuparse.Sen embargo..hai outras duas edificacións
contemporáneas que ilustran a transición do que será un dos grandes males
galegos,o tapado da pedra con recebo de cemento.
Acontece igual que co traxe tradicional;a sua desaparición propiciouse pola
aparición de novos panos,textís e formas que,en contraposición,levaban
aparellado un sentido de atraso,vergoña e complexo atribuído por parte das
novas modas urbanas.
Destacan no medio o edificio de “Caja de ahorros de Galicia”,no plano
superior,onde vemos a connivencia da pedra no penal e o cemento na
“fachada”,na cara visible;esta restauración debe dar a impresión de poder
contemporáneo e non o de atraso que daba a pedra.Mal.
Máis abaixo do derradeiro Tinglado aparece outra incipente construcción de
megaladrillo con aires cubistas de Le Corbusier,esa será,daquí en diante, o
modelo a seguir.
A partir deste intre muita pedra será enterrada polo cemento…para,anos máis
tarde,ser destapada outra vez,reivindicando certo tradicionalismo revisado e certa
inmadurez aldeana.
As farolas públicas compiten na sua verticalidade cun cruceiro que,visto dalgún
xeito, non se sabe que pinta aí..no medio da nada;como un resquicio descolocado
resiste como a fe cristiana…ó millor algún dia houbo aí un cruce de camiños…o
certo é que perto do seu basamento aparece o que podía ser unha pía de
auga..ou non.Non sei.
Para rematar decir que o carro galego pérdese na nuite dos tempos.Os sabios
empregaban diferentes madeiras para a sua construcción.O eixe podia ser de

salgueiro e o “chedeiro”(plataforma) era polo xeral de carballo;as canizas de pino
e as rodas de carballo…
O carro é un elemento de resistencia do labrego pois,xunto ca vaca,fui do último
en desaparecer dunha tradición que deixou cantareas e cantares de carro nos
camiños e nos prados,que quedaron marcadas para sempre nas “rodeiras”da
memoria do tránsito vital.O carro fui para os galego e galegas un Carro de
Combate.
Non canta na Chá ninguén.por éso meu carro canta,canta o seu eixo tan ben, que
a señardade me espanta.Non hai canto tan fermoso:fino coma un asubío,anque
é,as vegadas,saudoso faise no ar rechouchío.O meu carro é cerna dura:sábese
carballo e freixo.¡ Qué fermosa é a sua feitura! ¡Qué lixereza a do eixo! As cousas
vanse aledando por onde meu carro pasa.¡Carrétame herba pro gando! ¡Traime a
colleita pra casa!
Amén.

Rhythm of hooves on pavement: two oxen, wooden yokes pressing their necks, are guided by purposeful figures, traversing a village where concrete, cobble, and stone bear testimony to adaptation. Children pause at the roadside, drawn to the measured advance. Electric poles cast their silhouettes over roofs where tradition and progress coincide. It is a crossing of timelines—ancestral labor mapped onto a modern thoroughfare, with living witnesses marking every passage.

HERMOSINDA XULIETA RAPUNZEL

Todo nos conduce a éla.
A ventana fai de cuadro e a pedra fai de marco.Unha cuadrícula de muitas imaxes
pequenas;podiamos dividila como divide un mago a caixa na que dentro hai unha
persoa e separa as suas partes.Muitas partes fan un todo.
A pedra non é máis que un apunte,un marco no que a fiestra,desplazada e
dominante,crea o seu propio universo onde semella que Mondrian usou a sua
matemática de proporcións. Hermosinda está atrapada dentro dunha cuadrícula
na que só éla é transparente o resto é reflexo.
É tan fermosa e tan sinxela a composición que o complica todo.
Na transparencia,Hermosinda faise soño,faise espera e sobre todo faise
adulta.Só Hermosinda é transparente,o resto son reflexos de todo canto a rodea,a
sua paisaxe cotiá,unha imaxe de retrovisor polo que ves aquelo que queda nas
costas da tua mirada;un ceo despexado luitando con duas nubes..o Monte
Cabral..un pequeno bosque…
Observemos un momento a ventana.É unha arquitectura sinxela sen decoración
nin estridencias.Podiamos decir que é de familia humilde,que hai dous cristales
fendidos e un rompido polo que entra certo aire.Hai manchas,pequenos regueiros
de pintura da derradeira vez que se pintou e sabemos que fai tempo por que os
clavos que sostén os cristais están ao pairo,cando xeralmente estaban cubertos
por masilla.
Falta de mantemento,quizais pola ausencia do home da casa…os anos 80 foron
tamén anos de emigración; na mercante,no Mar do Norte, en Alemania e
Suiza…galegos de Baiñas e de todas partes facéndose europeos.Traerán
cemento,edificios en Santa Comba,invertir en ladrillo en Santiago e na
Coruña…muitos deles verán a pedra como atraso.
Mentras tanto Hermosinda Casais mira..esperando o seu momento.
Quizais se quede,o millor marcha a estudar fóra..ou emigra tamén.
Pero antes de que todo eso aconteza témola aquí;sensualidade adolescente que
nos mira cun pequeno sonrriso de ollos e unha misteriosa mueca que nos
traslada á Gioconda;encadrade ese cristal e disfrutade do pícaro e meláncolico
asomo de algo que se atreve…pero non de todo.Do instante preciso da plenitude
desta xoven sen perla,sen atavíos,de pescozo longo sen adornos e sutilmente
espido.
A imaxe é poética,melancólica e sensual.
Todo élo está no mechón de pelo ondulado que cae con gracia e
descuidadamente sobre unha parte do seu rostro,ocultando parte do ollo que
potencia a mirada que atravesa o cristal para chegar con forza ata Antonio,que
está situado fronte a éla,na rúa.
A imaxe é romática,unha xoven Xulieta dos anos 80 ou unha Rapunzel atrapada
na sua Torre, ca levedade das cortinas que teatralizan a escea,facéndoa menos
pesada,elevando a imaxe ata confundirse co ceo que semella estar dentro da

habitación da que nada sabemos,pois é o de dentro o que ven cara fóra;éla está
fóra do adentro,escuro e invisible.
A arquitectura está queda no tempo,ela non.Ela está certamente no poder de
decidir como viste,está no poder de decidir qué cambios precisa,está no tempo da
transformación e eso empodera.
Quer vestir dalgún xeito como adulta que se sinte,moradora dun estilo que se
imporá.Pantalón vaquero axustado pero seguramente ca pata máis ancha,que
aínda tardará en desaparecer para,como o Guadiana,volver a aparecer cada
certo tempo.Nunca se irá de todo.De feito deconstruirase ata o punto de borrar as
lindes entre o axustado e o floxo.
Para rematar,quero falar da impostura da pose.Non chegarían muitas revistas de
moda,pero Hermosinda posa como “modelo”.Non é descuidada,ponse como ela
quer,cas mans na cintura e na cadera,cun dos brazos a xeito de asa.Cuida o
detalle,o equilibrio e armonía da figura,elegante,discreta e
femenina.Hermosinda..que fermosa.

Behind time-weathered panes, a lone form stands, outlined by fragments of sky and earth caught in the glass’s brittle lattice. Light fractures, crisscrossing window and body, superimposing landscape onto flesh. The door is both barrier and invitation—a screen on which the village’s seasons pass, veiling the silent watcher within from sun, from wind, from the long echoes of rural dusk.

SRA. SERAFINA DO ROQUIÑO..OS SANTOS INOCENTES
Vexo á nena.Véxolle nos ollos a nena que é..e a que fui.
Serafina sae da corte.Fóra está Nodar…
A primeira imaxe que tratamos o amigo e máis eu,fui a desta Señora, nun
contexto de fogar,na lareira.Lembrades?
Esta segunda pedinlla eu.Serafina sen contexto,sen fogar..así tal cal é.
Observamos detalles da Sra. Serafina que sen esta imaxe quedaría incompleta.
Somos Seres…multi-Seres.
Dende a profundidade da mirada,acentuada pola penumbra que provoca a
bisera,por chamarlle dalgún xeito,Serafina mira dereita ao fotógrafo.O seu mirar é
noble,pequeno..de paxariño.
Miramos á probeza fronte a fronte..case a miseria…pero é esa liña vermella a que
separa unha da outra da dignidade..
A finais do século XX..en Baíñas,coma en toda Galicia,o atraso,o minifundismo..o
sistema caciquil facía da vida unha autentica proeza de supervivencia…de
autoxestión.
Quedar soa..quedar viúda era como quedar desamparada.Sempre fomos
así…como animais salvaxes onde a cordura e a compasión vivian en lugares
inalcanzables para a nosa razón.As envidias..os males de ollo..esa Galicia escura
e chea de ignorancia…non é tan do pasado.
Pero houbo mulleres…
“Hoy me veis, en franca decadencia,con humildad,con decencia,he sido una
hermosa niña.Mis ojos os miran a vosotros,que ya sois otros que yo no he
sido,mirando lo que ha nacido de mi trabajo y mi esfuerzo.No me tuerzo,no me
doblo,me desdoblo en muchas vidas.
Mis cabellos ya son canos y he lamido mis heridas,mis labios aún sonrríen,todo
mi cuerpo está sano,que más puedo pedir,pardiez, a esta dulce vejez en la que
hoy he nacido.
Mi ropa ya son jirones,remiendos más que pasiones,con costuras y apaños el
paño se mantiene vivo y se confunde lo nuevo, con lo que doy por vencido.
Me inclino hacia delante,con mi bisera raída,sin mirada distraida,complacida y con
talante ,mi piel ,la un de elefante,arrugada y consumida;soy constante al dia a dia
sin mostrarme arrogante.
La trenza de mi cabello,con anhelo yo la cuido,apenas si queda pelo,apenas si
quedan rizos,aun asi no los descuido,los lavo junto a mis penas que me
acompañan diciendo, como un león con melenas,que ya sólo quedo yo… y yo
sóla soy mi dueña.
Mis arrugas,mis berrugas…mis surcos de la vejez…mi tránsito por el camino en
partida de ajedrez,ha vencido a los Alfiles y a Torres hizo caer,los tropiezos de la
vida…hacer y desacer,hasta componer el camino sin querer desfallecer.

Este es mi oficio,sin más beneficio que un poco de suerte,y al final,como un
animal haciendo estropicio, gritaré al viento con todo mi aliento..HOY Y SÓLO
HOY PODRÉ VENCERTE..ANSIADA Y ESQUIVA MUERTE.

Material patched on material—garment, apron, scalp scarf—each layer a record of skill and frugality. The light scoring across the chest is functional, not decorative, a guide for stitching and making do. She wears history in cotton and wool, the fibers worn thin and glossy through repetition. The blackness behind her is deep—a reservoir of stories, smoke, and evenings long past.

VACAS (frisona a máis mona)

Inevitablemente esta imaxe non é Ruralista..é Hiper-Ruralista.
Pasa por ser unha imaxe icónica dos herbales e praderías galegas;con permiso
da “nosa”Rubia.
Comunmente esta vaca é coñecida como Holandesa,anque nós sempre lles
chamamos “Pintas”,por aquelo das manchas en forma de mapas aleatorios que
debuxan o seu corpo.A raza é Frisona e é unha vaca leiteira.
Pero…miremos a imaxe que nos mostra desta volta Nodar…
O fondo está desenfocado pero o xusto para que podamos recrearnos nunha
pradeira lindada por árbores que fan as veces de “cierre” coma se fosen
barrotes;ao mesmo tempo aportan frescura natural nun marco case onírico ou
bucólico,como se fose o “paraíso”,”edén” das vacas.Son as árbores as únicas
liñas verticais que se aprecian;o resto da paisaxe,tamén difusa,concrétase en
liñas e espesuras de matorrais que crean diferentes horizontes-planos,marcando
as lindes entre os herbales.
A lus,con tintes rosáceos,aviñados por momentos,apodérase dos verdes prado de
baixa saturación,creando unha paleta de verdes máis apastelados;lembrame esa
mescla ao paso do tempo que se nota nas fotos vellas,que van perdendo cor
superficial para gañar en atemporalidade;estamos diante dunha imaxe
contemporánea de carácter claramente “vintaxe”e cuido que é aí onde radica a
sua forza.
Con posibilidades de equivocarme a herba semella húmida,con esas pequenas
gotiñas aperladas asentadas no pasto,así que o máis probable e que a imaxe
estea tomada pola mañan, ca herba chea de reciu, que a fai máis visual e
fresca.A esta observación súmase a que as sombras que se proxectan son
blandas,e decir…non opacas e escuras.
Todo ese desenfoque pon de manifesto a unha protagonista.
A Vaca.
A composición é simetría e equilibrio por todas partes.Rezuma a centralidade
compositiva onde a vaca protagonista ocupa toda a nosa atención mirando direita
e atentamente á camara de Antonio como se lle quixera mostrar a sua mellor
pose.
De fronte,non de lado,a vaca toma posición case saíndo do marco pero ca calma
que aporta o seu mirar.
A mirada,os ollos sobre todo dunha vaca,son coma ópalos escuros e fondos nos
que case te podes mirar e cando miras non ves a superficie cristalina ,ves o
“adentro”do misterio…o “perderte”.
Non ten esta vaca unha “pinta”simplona,semella a lideresa decindo “que pasa por
aí”? Con ese remate ou penacho recén semella sair dunha peluquería punki.
As manchas do pelo,aínda sendo aleatorias, crean certa simetría corporal e física.
Ó fondo,e a ambolos dous lados da centralidade aparecen tres vacas máis que
equilibran todo o formato compositivo abrindo espacio a os lados;espacio que
crea aire e deixa respirar á imaxe e incorpora certo movimento.

En definitiva un mundo vacuno que pace tranquilamente sen estridencias nin
remilgos artisticos.Natureza animal domesticada.Estampa Ruralista que
permaneciu inalterada por séculos e que hoxe en dia tornase difícil de ver,agás
nalgunha explotación artesanal que traballa en “extensivo” sen perxuício da
contorna.
Só un detalle que seguro non vos pasou por alto.
Ás vacas carecen de cornos.Pura selección xenética.
Eu quero leite destas vaquiñas;mirade o lindas,guapas e sans que se lles ve….así
lembro eu á nosa “Cunchada”.

Still in the churned earth, a pair of oxen bear the ancient yoke, their flanks scored with the sign of pasture and toil. The harness curves just so, transmitting signals from hand to horn, from voice to muscle. The animals are fixed in patient expectation as plow and furrow extend beyond the frame—a recurring equation binding beast, soil, and sustenance in a calculus unchanged by centuries.